Hollanda’da ne kadar seçmen var?
15 Mart 2023 tarihinde ilk kez seçmen olarak oy kullanacak olanların sayısı 800 bindir. Bu da, (Kiesgerechtigden) 18 ve daha ileri bir yaşta 800 bin yeni seçmenin bulunduğunu göstermektedir.
18 yaşından sonra seçmen olanların oranı Mart 2019 seçimlerinde yüzde 93,3 iken, bu seçimlerde 18 yaş ve daha baha büyük oy kullananların oranı ise yüzde 91,6 olarak tesbit edilmiştir.
Burada son 4 yılda Hollanda’ya daha fazla yerleşen ve bu anda oy kullanma (Keisgerechtigde ) hakkına olmadığını görmekteyiz. Hollanda tabiiyetine sahip olmayanlar Eyalet meclisi seçimlerinde oy kullanma hakkına sahip değiller.
Hollanda ‘da Ne Kadar Eyalet Yönetimi ve Eyalet Başkenti Var ?
Hollanda 15 Mart 2023, Çarşamba günü 12 Eyalet, 570 Eyalet meclisi üyelerini ve yönetimlerini (Provinciale Staten) belirleyecek. Yine 570 Eyalet meclisleri üyesi seçildikten sonra, 75 üyeye sahip olan Senato (Eerste Kamer der Staten – Generaal) Birinci meclisi belirlenecek.
12 Eyaletin, her bir eyaletinde Başşehir bulunmaktadır.(Wat zijn de 12 hoofdsteden van Nederland?) Nederland heeft twaalf provincies, alle met een hoofdstad:
Eyalet: Başşehri:
1.Groningen – Groningen,
2. Friesland – Leeuwarden,
3. Drenthe – Assen,
4. Overijssel – Zwolle,
5. Flevoland met Lelystad
6. Gelderland met Arnhem,
7. Utrecht – Utrecht
8. Noord-Holland – Haarlem,
9. Zuid-Holland met Den Haag,
10. Zeeland met Middelburg,
11. Limburg – Maastricht,
12. Noor Brabant – Den Bosch.
Eyalet yönetimlerinin, İl Genel Meclisi Üye sayıları ( Een overzicht van de 2003 in zeteltal per provincie:
Provincie 2023
Groningen Nüfus: 1. 582 bin 649 kişi Toplam / sandalye sayısı 43
Friesland 2. 646 bin 092 kişi nüfusa sahip 5.748.7 km2 ile en büyük toprak yüzölçümüne sahip eyalet. Sandalye sayısı 43
Drenthe Nüfus 3.488 bin 871 sandalye sayısı 41
Overijssel 4. 1 milyon 142 bin 489 sandalye sayısı 47
Flevoland 5.403 bin 280 sandalye sayısı 41
Gelderland 6.2 milyon 031 bin 123 Sandalye sayısı 55
Utrecht 7. 1 milyon 268 bin 489 Sandalye sayısı 49
Noord-Holland 8. 2 milyon 775 bin 617 Sandalye sayısı 55
Zuid-Holland 9. 3 milyon 607 bin 150 Sandalye sayısı 55
Zuid-Holland 9. 3 milyon 607 bin 150 Sandalye sayısı 55
Zuid-Holland 9. 3 milyon 607 bin 150 Sandalye sayısı 55
Zeeland 10. 381 bin 182 Sandalye sayısı 39
Noord-Brabant 11. 2 milyon 495 bin 107 Sandalye sayısı 55
Limburg 12. 1 milyon 115 bin 805 Nüfusa sahip 47 totaal/toplam 57 Sandalye
Hollanda’nın bağımsızlık tarihi kadar eski ola Eyalet yönetim sisteminin en genç Eyaleti Flevoland 1 Ocak 2026 yılında resmî olarak Hollanda’nın 12’nci Eyaleti olarak kabul edilmiştir.
1.1.1986 Eyalet Kraliyet Komiseri/Commissaris van de Koning Provincie
Halk arasında Eyalet başkentlerine valilik ve Eyalet meclisinde atama ile başkanlık görevine yapanlar Eyalet valisi veya komiseri de denmekte.
Eyalet komiseri/valisi 6 yıllına Hollanda Krallığı tarafından görevlendirilir ve kendisi Bölge Meclisi’nde (Provinciale staten) ve Günlük yönetim olan Gedupedeerde staten) başkanlığını yapmakla görevlidir. Ayrıca birden görevi eyalet ve devlet görevleri bulunmaktadır.
Aynı zamanda arabulucu, temsilci diplomat, var olan sorunların ve kurumlarda çözümü için gayret gösteren kişi. Bölge meclislerinin enerjiden tutun da, karbondioksit problemine, köylü ve çiftçilerin sayısının azaltılmasına kadar var olan sorunlarda çözüm üreten bir yönetim organı ve yönetim katmanıdır Eyalet yönetimleri. (Bestuurslaag). Ayrıca, bölgenin iş, istihdam, bölge sanayi organize bölge planları, Hava limanları, yeraltı ve yer üstü kaynakların değerlendirilmesinden tutunda, eyalet genelinde imar iskandan, inşaat planlarından sorumlu olan bir yönetim organıdır.
Geçmişte Overijssel bölgesinde var olan göçmenlerin, uyum, katılım, iş, istihdam üzerine göçmen kurumlara gerekli olan desteği kısmen de vermiş olsa da var yönetim olarak bizlere, günlük hizmetler olarak ve halka çokta hitap etmediğini söyleyebiliriz.
Geçen yıllarda olduğu gibi 15 Mart 2023 tarihinde yapılacak olan Bölge meclisleri seçimlerine katılımın yine düşük geçmesi beklenmekte. Geçen mart 2019 yapılan seçimlerde katılım yüzde 56,16 gerçekleşmişti.
Yöneten koalisyondan farkı bir politik seçim?
Hollanda Temsilciler Meclisi seçimlerini (Tweede Kamer) 2 yıl önce belirlenmiş, uzun bir maraton ve görüşmelerden sonra Ocak ayı içerisinde Dördüncü ( IV ) Mark Rutte koalisyonu VVD, D66, CDA ve CU partileri arasında kurulmuştu.
Burada, 2 yıl önce verdiği oyunun rengini beğenmeyen seçmen için bir hesap sorma zamanı. Onu için seçilecek 570 üyeden çoğunluğu bölgesel ve muhalif partilerden oluşmakta.
Senato’da kesin çoğunluk (Absolute meerderheid )
Büyük ihtimalle Hollanda koalisyonu Hollanda Senatosu’nda yine çoğunluğu sağlaması mümkün gözükmüyor. Koalisyonun aldığı karar ve yasal değişimleri için Yeşil Sol (GL ) ve İşçi Partisi ( PvdA ) gibi senatörlerin desteği gerekli. Burada ise; Politik uzlaşma kültürü Temsilciler Meclisi’nde başlayarak Hollanda Senatosu’nun karar gerekli. Çoğunluk için kompromis kültürü, “Şaraba su katma” (water bij de wijn doen) ‘siyasi kararlarda devam etmektedir.
Bunun karşı örneği; Seçilmiş belediye başkanları
D66 Partisinin Hollanda’da 242 belediye başkanın seçimlerle yönetime gelmeleri için Temsilciler Meclisi’nde onaylanan yasa Hollanda Senatosu’nda çoğunluğu sağlayamadığı için yasalaşmamıştı.
Hoe de gekozen burgemeester er toch niet kwam De Eerste Kamer over het schrappen van de Kroonbenoeming uit de Grondwet, 22 maart 2005.
Daha aynı Senato “belediye başkanlarının seçilmesini imkan kılan kanun değişiminin yolunu açmıştı. Eerste Kamer maakt weg vrij voor gekozen burgemeester 14 oktober 2018.
Een belangrijk obstakel voor een gekozen burgemeester verdwijnt. De Eerste Kamer heeft besloten de huidige procedure over de benoeming van burgemeesters uit de grondwet te schrappen. Dat moet dan geregeld worden door een volgend kabinet.
Katılım Oranı?
Haydi yine bir vatandaş olarak vatandaşlık görevimizi yerine getirelim; 15 Mart’ta sandık başına gidelim ve Hollanda bölge yönetimlerinde biberimiz ve tuzumuz da olsun. Saygılarımla.
Nejat SUCU
Almelo, 8 Mart 2023…