Türkiye trafiğine giren Avrupa plakalı araçlarla yaşanan kazalar, sorumluluk, tazminat ve süreç bakımından karışık hukuki zemine sahiptir. Günümüzde mağdurların hak arayışı, mahkeme öncesi yollarla da hızlandırılabiliyor. İşte dikkat edilmesi gereken adımlar:
- Yeşil Kart ve TMTB – Zorunlu Sigorta Önlemi
Yabancı plakalı araçların Türkiye’ye girişleri sırasında, geçerli “Yeşil Kart” sigortası veya sınır kapılarında alınacak zorunlu trafik sigortası (ZMSS) zorunludur. Yeşil Kart, TMTB (Türkiye Motorlu Taşıt Bürosu) sorumluluğunda devreye girer ve zarar gören taraf bu sigorta kapsamında ödeme talebinde bulunabilir
Bu kapsamda Yeşil Kart’ın yabancı
ülkelere de açık olması ve Türkiye’de zararı karşılaması, Avrupa Konseyi sözleşmeleri çerçevesinde de kanıtlanmıştır.
- Belgeleri Eksiksiz Toplayın
Kaza anında:
- Polis veya jandarma çağrılmalı,
- Kaza tutanağı alınmalı (tarafların imzası, Yeşil Kart bilgileri dahil),
- Araç ruhsatı, yeşil kart suretleri, sürücü belgeleri, yaralanma ya da ölüm durumunda ambulans ve tıbbi kayıtlar muhafaza edilmelidir
- Sigorta Tahkim Komisyonu – Hızlı Çözüm Yolu
Sigorta talebine 15 gün içinde olumlu yanıt gelmezse ya da red olursa, mağdur kısa sürede sonuç alabilmek için Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvurabilir.
- Talep bedeline göre harç belirlenir (5 000 TL’den yüksekse oran uygulanır)
- Komisyon, yasal sürelere uyarak ortalama 4–6 ay içinde karar verir. Bu kararlar mahkeme hükmü niteliğindedir.
- Mahkeme Yoluna Başvuru
Tazminat talepleri için Asliye Hukuk/Ticaret Mahkemesi de seçenekler arasındadır.
- Sigorta şirketi merkezinin bulunduğu yerde ya da kaza yerinde dava açılabilir.
- Mahkemelerde sonuç almak mümkündür.
- Zamanaşımı: Genel dava hakkı kaza tarihinden itibaren 10 yıl; zarar ve fail öğrenildiğinden itibaren ise 2 yıl içinde dava açılmalıdır.
- Değer Kaybı Tazminatı – Yabancı Araçlar İçin Özel Kurallar
Kazaya karışan yabancı plakalı aracın değer kaybı, yalnızca Türkiye’deki değerine göre değil, aracın kayıtlı olduğu ülke piyasasındaki değerine göre bilirkişi raporuyla hesaplanır. Bu, Türkiye’de çok sık rastlanmayan fakat önemli bir ayrımdır.
- Riskler ve Uygulamadaki Zorluklar
- Sigortasız girişler: Suriye plakalı gibi sigortasız araçlar için tahsilat neredeyse imkânsızdır. Bu durumda kasko önerilir; kasko ödemesi sonrası rücu hakkı sigorta şirketine geçer.
- Sahte Yeşil Kart kullanımı ihlalleri TMTB ile UND arasında yapılan protokolle önlenmekte ancak hala risk teşkil etmektedir.
- Pratik Öneriler ve Hukuk Danışmanlığı
- Tüm süreç için bir avukatla çalışmak, hak kaybını önlemeye yardımcı olur. Özellikle yabancı dilde belgelerin tercüme edilmesi, başvuruların doğru yapılması ve raporların hazırlanması süreçlerinde profesyonel destek önemlidir .
- Dosyaların takibi ve sürelere uygun davranılması mağdurun lehine sonuçlar doğurabilir.
Sonuç: 3 Adımda Hak Arama
- Başvurun – TMTB / Yeşil Kart sigorta ve/veya Sigorta Tahkim Komisyonu’na
- Bekleyin / İtiraz Edin – 15 gün içinde redse tahkim, mahkemeye başvuru
- Dava Açılırsa – Kaza tarihi +2 yıl / genel +10 yıl zamanaşımı çerçevesinde hak talebi
Özetle:
- Avrupa plakalı araçlarla kazaya karıştığınızda önce Yeşil Kart/TMTB’ye, ardından Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvurmak zaman ve kaynak açısından daha avantajlıdır.
- Sigortasız yabancı araçlar söz konusuysa mağduriyet artar – kasko önerilir.
- Mahkemeye taşınacak değer kaybı talepleri özellikle radikal durumlarda mümkündür.
- Süre ve belge yönetimini doğru gerçekleştirmek, mağdurun lehine sonuçlar doğurur. Profesyonel hukuki destek almak sürecin başarı oranını yükseltir.
Kazada mağduriyet yaşamamak için bu adımların dikkatle izlenmesi gerektiğini hatırlatır; araçla Türkiye sınırlarına girenlerin bu süreçlere vakıf olması gerektiğini vurgulamak isterim.
İletişim bilgileri:
Av. Arb. Esin Çiftçi
Türk Hukuku Projeleri Koordinatörü
+31 (0) 6 28 94 45 79
av.esinciftci@turkhukuku.nl
+31 (0) 88 808 78 88
info@turkhukuku.nl
www.turkhukuku.nl
Goudse Rijweg 380, 3031 CK Rotterdam
Zuidermolenweg 23 B, 1069 CE Amsterdam
Volkerakstraat 10, 6826 GM Arnhem
Esin Çiftçi —◄◄