Sudan’da İnsanlık Krizi Derinleşiyor: 25 Milyon Kişi Açlıkla Mücadele Ediyor

Sudan, 15 Nisan 2023’ten bu yana ordu ile Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasındaki şiddetli çatışmalara sahne oluyor. Birleşmiş Milletlere göre dünyanın en büyük yerinden edilme krizine sebep olan çatışmalar, ülkede altyapı, sağlık, eğitim ve ekonomi alanlarında ciddi yıkıma yol açtı.

Çatışmalar nedeniyle yaklaşık 12 milyon kişi ülke içinde yerinden edilirken, yaklaşık 4 milyon kişi komşu ülkelere geçti. Sudan ordusu, 20 Mayıs’ta, başkent Hartum’un tamamının kontrolünü sağlarken, HDK, ülkenin batısına yöneldi. 5 eyaletten oluşan Darfur bölgesinin 4’ünü kontrol eden HDK, son eyalet olan Kuzey Darfur’un merkezi Faşir’i 1 yılı aşkın süredir kuşatıyor. Ordu ve müttefik güçler ise şehri savunmaya devam ediyor.

25 Milyon Kişi Akut Gıda Güvensizliği Yaşıyor

Sudan’daki savaş üçüncü yılına girerken uluslararası kuruluşlar acil önlem alınması gerektiği uyarısında bulundu. Savaş milyonlarca kadın, çocuk ve yerinden edilmiş ailenin şiddet, açlık ve temel hizmetlerin çöküşü nedeniyle büyük acı çekmesine yol açarak 21. yüzyılın en kötü insani krizlerinden biri hâline geldi.

BM Dünya Gıda Programı (WFP) tarafından yapılan bir açıklamada, “Bu, kuraklık, sel veya depremler nedeniyle değil, çatışmalar nedeniyle ortaya çıkmış insan kaynaklı bir krizdir ve tarafların insani yardıma erişimi engellemesi durumu daha da kötüleştiriyor” ve “Eğer ihtiyaç sahiplerine ulaşmak için gerekli erişim ve kaynaklara sahip olamazsak, Sudan’da savaşın üçüncü yılında on binlerce kişi daha ölecek” ifadelerini kullanıldı.

Dünya Sağlık Örgütüne göre Sudan’da yaklaşık 25 milyon kişi akut gıda güvensizliği yaşıyor. DSÖ tarafından yapılan bir açıklamada ise, yaşanan acımasız şiddetin, Sudan’ın sağlık sistemini uçuruma sürüklediğine işaret edildi. Bu durumun açlık, hastalık ve umutsuzlukla dolu bir krize neden olduğunu belirtildi.

İç Savaşın Gölgesinde Sağlık Sistemi Çöküyor

Sudan’da, iki yılı aşkın süredir devam eden savaş nedeniyle zaten zayıf durumda olan nüfus, ülkede yıllardır görülen en kötü kolera salgınıyla karşı karşıya. Sağlık Bakanlığı tarafından bir yıl önce ilan edilen salgın, 11 Ağustos 2025 itibarıyla 2.470’ten fazla ölüme ve yaklaşık 99.700 şüpheli vakaya yol açmıştı.

Sınır Tanımayan Doktorlar’a (MSF) göre, Sudan’da “yılların en kötü kolera salgını” son bir haftada en az 40 kişinin ölümüne yol açtı. MSF, tıp merkezlerinin kapasitesinin tamamen dolduğunu ve hastaları yerdeki yataklarda tedavi etmek zorunda kaldıklarını belirtti; iki yıldır süren iç savaşın hastalığın yayılmasını kolaylaştırdığı vurgulandı.

DSÖ’de görev yapan Kıdemli Acil Durum Görevlisi Ilham Nour kolera salgınının Sudan’ın tüm eyaletlerinde kayda geçtiğini belirtti: “Geçen yıl temmuz ayından bu yana yaklaşık 100 bin vaka bildirildi. Ayrıca kızamık, sıtma, dang humması ve çocuk felci salgınları da var. Hastalık yükünü daha da kötüleştiren şey açlık. Yaklaşık 25 milyon insan akut gıda güvensizliği yaşıyor.” diye konuştu.

Sudan’da bu yıl toplamda 5 yaş altı 770 bin çocuğun şiddetli akut yetersiz beslenme yaşayacağı öngörülüyor. UNICEF’e göre Darfur’da bu durumdaki çocukların tedavi sayısı 2025’in ilk 5 ayında yüzde 46 arttı. Şiddetli akut yetersiz beslenme, ishal ve zatürre gibi hastalardan ölüm riskini ciddi şekilde yükselten, yaşamı tehdit eden bir

Aşırı Sıcaklar ve Sağanak Yağışlar Sudan’ı Vuruyor

Ülke genelinde yaşanan aşırı sıcaklar ve sel felaketleri Sudan’da hayatı daha da zorlaştırıyor. Birleşmiş Milletler’in verilerine göre, Kuzey Kordofan’ın Rahad bölgesinde şiddetli yağışlar 550 kişiyi yerinden etti, 170’ten fazla evi yıktı. Doğu’daki Kassala’da ise 6 binden fazla kişinin kaldığı Gharb Almatar kampı sular altında kalarak çocukları soğuk, açlık ve sağlıksız koşullara maruz bıraktı. Bu bölgelerde acil nakit, barınma ve koruma yardımı gerekiyor.

Port Sudan’da 47 dereceyi bulan sıcaklıklar ve elektrik kesintileri üç can aldı, 50 kişi güneş çarpması geçirdi. Yoğunluktan zorlanan hastaneler, soğutma ekipmanı, tıbbi malzeme ve personel için acil destek talep ediyor.