Deneme türünde yazdığı önemli eserlere rağmen bir öykücü olarak anılmayı isteyen Rasim Özdenören, vefatının 2. yılında anılıyor.

Yedi Güzel Adam denilince akla gelen isimlerden biri olan usta edebiyatçı, İstanbullu mühendis Hakkı Özdenören ile Kahramanmaraşlı Ayşe Hanım’ın oğlu olarak 1940’ta Kahramanmaraş’ta dünyaya geldi.

Anne tarafından Necip Fazıl Kısakürek ile akrabalığı bulunan ve şair Alaeddin Özdenören’in ikiz kardeşi olan yazar, ilkokula Kahramanmaraş’ta başladı, babasının görev yeri değişikliği nedeniyle Malatya’da devam etti. İlkokulu 1952’de tamamlayan Özdenören, 1955’te Tunceli Ortaokulundan mezun oldu.

Rasim Özdenören, Kahramanmaraş Lisesinde, edebiyatla yakından ilgili Erdem Bayazıt, Hasan Seyithanoğlu, Sait ve Cahit Zarifoğlu kardeşlerle arkadaşlık kurdu.

Öğrencilik yıllarında arkadaşlarıyla Türkiye’nin önde gelen edebiyat dergilerini izleyip yerel gazetelerde sanat sayfaları düzenlemeye başlarken, birlikte o dönem yayınına ara verilen Maraş Lisesinin “Hamle” dergisini yeniden çıkardılar.

İlk hikayesi Varlık’ta 1957’de yayınlandı

Usta yazarın ilk hikayesi, “Akarsu”, Varlık dergisinde 1 Ocak 1957’de çıktı. Aynı dergide, “Kasap” ve “Bayır Dereden Öyküler” adlı eserleri de yayınlandı. Özdenören’in ilk hikayeleri 1957-1958 arasında “Türk Sanatı” ve “Arayış” dergilerinde okuyucuyla buluştu.

Edebi hayatı için bir dönüm noktası olan lise öğrenimini 1958’de tamamlayan Özdenören, üniversite öğrenimi dolayısıyla ailesiyle İstanbul’a taşındı. İstanbul Üniversitesinde İktisat Fakültesi Gazetecilik Enstitüsünü 1964’te, Hukuk Fakültesini ise 1967’de bitirdi.

Sezai Karakoç ile 1962’de tanışan yazar, 1964-1965’te Yeni İstiklal gazetesinin sanat sayfasını yönetti, 1950’li yıllarda yazdığı, “Eskiyen”, “Oda”, “Yolda”, “Kan Otları”, “Mani Olunmuş Adam”, “Ricat”, “Çark”, “Sabah”, “Koridor” ve “Düğüm” adlı hikayelerini aynı sayfada yayımladı.

Türk hikayesinde yerlilik unsurunu benimseyen Özdenören, 1969’da Nuri Pakdil, Mehmet Akif İnan, Erdem Bayazıt ve Alaeddin Özdenören ile “Edebiyat” dergisinin kurucuları arasında yer aldı.

1969’da “Edebiyat” dergisinde yazıları yayınlandı

Başarılı edebiyatçı, üniversitenin ardından gittiği Ankara’da Devlet Planlama Teşkilatında (DPT) uzman yardımcısı olarak işe başladı.

Akif İnan ve Erdem Bayazıt gibi isimlerle “Edebiyat” dergisinde yazılar kaleme alan Özdenören, “Kalkınma İktisadı” konulu yüksek lisans çalışması için 1970’te ABD’ye gitti.

Usta yazar, New Mexico Üniversitesinde tezini tamamlayamadan geri dönerek, 1971’de Ayşe Çalkaya ile Kahramanmaraş’ta evlendi. Çiftin Ömer Ümran ile Merve adını verdiği iki çocuğu dünyaya geldi.

Bursa’da yedek subay personel okulunda 1972’de 6 ay eğitim gören yazar, kışla görevi için Mart 1973’te Şırnak’a gitti. Askerliğini 1974 şubat ayında tamamladı.

7 Güzel Adam arasında anıldı

Özdenören, Türk edebiyatına damga vuran Cahit Zarifoğlu, Erdem Bayazıt, Nuri Pakdil, Mehmet Akif İnan, Alaeddin Özdenören ve Ali Kutlay’la birlikte Yedi Güzel Adam arasında anıldı.

Usta yazar, 1975’te Kültür ve Turizm Bakanlığına bakanlık müşaviri olarak atandı, 1977-1978’de müfettiş olarak çalıştı. Bu görevinden 1978’de ayrılan yazar, 1980’de Devlet Planlama Teşkilatında yeniden çalışmaya başladı. Burada uzman, yayın ve temsil dairesi başkanlığı, genel sekreter yardımcılığı ve müşavirlik gibi çeşitli görevlerde bulunduktan sonra genel sekreter iken 2005 yılında bu kurumdan emekli oldu.

Cahit Zarifoğlu, Mehmet Akif İnan, Erdem Bayazıt ve Alaeddin Özdenören ile 1976’nın sonunda “Mavera” dergisini kuran yazarın, hikaye ve yazıları Varlık, Türk Sanatı, Arayış, Hamle, Dost, Soyut, Yeni İstiklal, Diriliş, Edebiyat, Mavera, Yeni Devir, Yeni Zemin, Yedi İklim, Kaşgar, Hece, Zaman, Yeni Şafak, Yeni Dönem’de yayımlandı.

Özdenören, 1967’de ilk kitabı “Hastalar ve Işıklar”ın ardından 1973’te “Çözülme”, 1974’te “Çok Sesli Bir Ölüm” adlı kitaplarını okuyucuyla buluşturdu. Prag’da yapılan Uluslararası TV Filmleri Yarışması’nda Jüri Özel Ödülü’nü kazanan “Çok Sesli Bir Ölüm” 1984’te, “Çözülme” ise 1973’te televizyona film olarak uyarlandı.

Yazarın “Çarpılmışlar” kitabı 1977’de, “Gül Yetiştiren Adam” romanı 1979’da, “Denize Açılan Kapı” eseri 1983’te, Hz. Yusuf kıssasından yola çıkarak kaleme aldığı “Kuyu” 1999’da, “Ansızın Yola Çıkmak” ile “Hışırtı” 2000’de, “Toz” ise 2002’de okuyucuyla buluştu.

Bütün eserleri İz Yayıncılık’tan çıkan usta yazar, en son aylık yayımlanan “Hece” dergisinin yayın yönetmenliğini üstlenmişti.

Özdenören’in ödülleri

Özdenören, 1978’de “İki Dünya” kitabıyla Türkiye Milli Kültür Vakfının Fikir Dalında “Jüri Özel Ödülü”ne layık bulundu. 1984’te “Denize Açılan Kapı” kitabı ile Türkiye Yazarlar Birliğinin “Yılın Hikayecisi Ödülü”nü aldı. 1986’da “Ruhun Malzemeleri” kitabı ile Türkiye Yazarlar Birliğinin “Deneme Ödülü”ne değer görüldü.

Usta yazara ayrıca 2008’de Kültür ve Turizm Bakanlığı, Türk Dil Kurumu, RTÜK’ün iştirakiyle düzenlenen “Karaman Türk Dili Ödülü” kapsamında “Türkçeyi Güzel ve Doğru Kullanan Edebiyatçı Ödülü” verildi. 2009’da TBMM Üstün Hizmet Ödülü’nü aldı. 2011’de Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi ve 2015’te Sakarya Üniversitesi tarafından fahri doktora unvanı verilen Özdenören, 2015’te Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü’ne layık bulundu. 2016’da Star gazetesinin düzenlediği Necip Fazıl Kısakürek Saygı Ödülü’nün sahibi oldu. 2018’de ise Bayburt Üniversitesinin düzenlediği “2. Dede Korkut Ödülleri” kapsamında Özdenören’e “Bilge Adam Ödülü” verildi.

Eserlerinden bazıları şöyle:

Hikaye: Hastalar ve Işıklar (1967), Çözülme (1973), Çok Sesli Bir Ölüm (1974), Çarpılmışlar (1977), Denize Açılan Kapı (1983), Kuyu (1999), Hışırtı (2000), Ansızın Yola Çıkmak (2000), Toz (2002)

Roman: Gül Yetiştiren Adam (1979)

Deneme: İki Dünya (1977), Müslümanca Düşünme Üzerine Denemeler (1985), Yaşadığımız Günler (1985), Ruhun Malzemeleri (1986), Yeniden İnanmak (1987), Kafa Karıştıran Kelimeler (1987), Çapraz İlişkiler (1987), Yumurtayı Hangi Ucundan Kırmalı? (1987), Müslümanca Yaşamak (1988), Red Yazıları (1988), Yeni Dünya Düzeninin Sefaleti (1996), Ben ve Hayat ve Ölüm (1997), İpin Ucu (1997), Acemi Yolcu (1997), Kent İlişkileri (1998), Yüzler (1999), Köpekçe Düşünceler (1999), Eşikte Duran İnsan (2000), Yazı İmge ve Gerçeklik (2002), Aşkın Diyalektiği (2003), Düşünsel Duruş (2004) Siyasal İstiareler (2009), Açık Mektuplar (2014), Edebiyat ve Hayat (2012), Hadislerin Işığında Hz. Muhammed (2018)

Çeviri: Hayvan Çiftliği (George Orwell, 1964), İslam’da Devlet Nizamı (Mevdudi, 1967), İslam Devletinde Mali Yapı (Dr. S.A. Sıddıki, 1972)