Koronavirüsün etkileri ve bilmeniz gereken hususlar…

Daha hâlâ şu günlerde koronavirüsüyle pençeleşiyoruz ve bu durum bir çok kişiyi etkilemeye devam ediyor.

Maalesef korona virüsü nedeniyle can kaybı yükseliş göstermekte. Tatil döneminin sona erdiği şu günlerde aldığımız bilgilere göre bir çok kişi işvereni ile çeşitli sorunlar yaşıyor. Bu yazımızda korona virüsüyle alakalı çeşitli konulara değinip gelen sorulara açıklık getireceğim.

Korona virüsü ve işyeri tedbirleri

Hollanda’da her işveren personeline güvenli ve sağlıklı bir iş ortamı sunması gerekir. Korona virüsü nedeniyle bu husus daha önemli bir yer aldı. Ulusal Halk Sağlığı ve Çevre Enstitüsü (‘RIVM’) zaman zaman uyulması gereken kuralları gündeme taşıyor. Bazı işiler için evde çalışmak bir çözüm yolu olsa da, bir başkası için bu böyle olmayabilir. Bu durumda işveren daha sıkı tedbirler almak zorundadır.

1 Temmuz 2020’den itibaren bazı kurallarda esneklik görüyoruz ve mesela bir ortamda kişiler birbirine yeterince mesafeyi (1,5 metre) korurlarsa topluluk oluşturulmasına izin veriliyor. Bunun doğrultusunda işveren gerekli tedbirleri almak zorunda.

Korona virüsü semptomları ve maaş

Hollanda’da korona virüsü semptomları (üşütme şikâyetleri, öksürük ve hapşırma) olan bir işçi evde kalmak zorunda. Eğer aileden bir kişinin ciddi şikâyetleri (ateş, solunum şikâyetleri vesaire) varsa, bütün ev halkı evde kalmak zorunda. Eğer bir işçinin rahatsızlıkları varsa ama buna rağmen iş görebiliyorsa ve yine de önlem almak için işyerine gitmeye çekiniyorsa, bu durumda işveren bu kişinin maaşını kesintisiz ödemek zorunda. Böyle bir durumda işveren bu işçiye izin günlerini kullanmasına mecbur tutamaz.

Hangi durumlarda mecbur değilsiniz?

Eğer bir işveren çalışma alanında yeterince tedbir almıyorsa, personeli o ortamda çalışmayı reddedebilir. Bu durumda personel hangi nedenden dolayı çalışmayı sürdürmek istemediğini iyi bir şekilde işverene ifade etmesi gerekiyor. Buna rağmen işveren gerekli tedbirleri almazsa, isçi çalışmak zorunda değildir.

Sadece korona virüsüyle alakalı genel bir korku işe gitmemek için bir neden değildir ve o gibi durumlarda işverene maaşı durdurma hakkı doğar.

Bir işveren personelinin korona virüsüne yakalandığından şüpheleniyorsa, o kişiyi derhal eve göndermek ve işyeri hekimine bu durumu bildirmek zorunda. İşyeri hekimi hastayı korona testi yapabilir ve evde kalmasına karar verebilir.

NOW (Tijdelijke noodmaatregel overbrugging voor behoud van Werkgelegenheid)

Koronavirüsü mücbir bir sebep olduğu için Hollanda Devleti iş yeri sahiplerine yardım amaçlı bazı imkânlar sundu. NOW, bir sübvansiyon çeşididir ve daha önce iş yeri sahipleri “NOW 1.0” ve “NOW 2.0” şeklinde destek verildikten sonra, 1 Ekim 2020’den itibaren “NOW 3.0” yürürlüğe geçecektir ve 9 ayla bu destek paketi uzatılmıştır. Bu 9 aylık süre 3 bölüme ayrılmıştır ve bu dönemlerde şartlar değişiyor. Dolayısıyla Haziran 2021 sonuna kadar mağdur olan iş yeri sahipleri bu sübvansiyondan yararlanabilecekler.

Hükûmet tarafından sunulan imkânlar nelerdir?

NOW 1.0 ve NOW 2.0 destek paketlerinden yararlanmak için şirket gelirinde %20’lik bir kayıp yeterliydi. NOW 3.0 destek paketinde bu şartta bir değişiklik görüyoruz. NOW 3.0’ün ikinci döneminde şirket gelirlerinde %30’luk bir kayıp yaşayan iş yeri sahipleri bu sübvansiyondan yararlanabilecek. Bu yeni dönemde %30’un altında şirket gelirlerinde korona virüsü nedeniyle düşüklük yaşayan iş yeri sahipleri 1 Ocak 2021’den itibaren bu sübvansiyondan yararlanamayacaklar.

İş yeri sahipleri “NOW 1” ve “NOW 2” destek paketlerinde devlet desteği olarak maaşların %90 oranında katkı olarak sübvansiyon alabiliyordu. Şirket gelirlerinde tamamen bir kayıp yaşayan şirketin en yüksek alabileceği destek dolayısıyla %90’dır. Ve bu alınabilecek destek orantılı bir şekilde uygulanıyor.

Şirket gelirlerinde %50 kayıp yaşayan bir şirketin alabileceği sübvansiyon %45 olacaktır. “NOW 3” destek paketinde bu oranlarda bir değişiklik görüyoruz. İş yeri sahipleri NOW 3’ün birinci döneminde %80, ikinci döneminde %70 ve üçüncü döneminde %60 oranında destek alabilecek. NOW 3 destek paketi bu bahsettiğim değişikliklerin yanı sıra farklı değişiklikleri de beraberinde getirmekte.

Bu bahsettiğim ve henüz yeni yürürlüğe giren destek paketleri iş yeri sahipleri ve personel için bir çok soruyu da beraberinde getiriyor. Diğer yandan bir şirkette görevliyseniz Koronavirüsü nedeniyle zor günler geçiriyor olabilirsiniz. Bu gibi durumlarda destek ve bilgi için bana ulaşabilirsiniz.

UWV’den ödenek almak zorunda kalan kişilerin dikkatine!..

Eğer UWV’den ödenek alıyorsanız veyahut almak istiyorsanız ve bu durumla alakalı UWV doktoruyla randevunuz varsa, dikkat etmeniz gereken bazı noktalar var. Korona virüsü etkisini göstermediği dönemlerde UWV doktoru kişileri UWV ofislerine davet edip kişinin sağlık durumuyla alakalı durum tespiti yapıyordu.

Mart ayından itibaren kişiler UWV ofislerine davet edilmiyor ve görüşmeler telefondan gerçekleştiriliyor. Bu durumda olan kişilerin ve rahatsızlıklarının ciddiye alınmadığı yönünde bir çok şikâyet aldık.

UWV bu bahsettiğimiz görüşmelerden sonra kişilerin ödenekleriyle alakalı kararlar aldığı için, bir çok kişi mağdur oluyor.  UWV tarafından bu şekilde verilmiş bir kararı yanlış buluyorsanız veyahut tereddüt içerisindeyseniz, bu karara 6 hafta içinde itiraz etmeniz gerekiyor.

Gördüğünüz gibi korona virüsü çoğu alanlarda etkisini göstermeye devam ediyor. Gelecek dönemde millî sağlığımız ve güvenliğimiz için halk olarak, Ulusal Halk Sağlığı ve Çevre Enstitüsü’nün (RIVM’in) tavsiyelerine uyarak bu zor dönemi bir an önce ve sağlıklı bir şekilde atlatmanızı diliyorum.

Avukat Mine Gümüş

(Erasmus Avukatlık Bürosu avukatlarından olan Mine Gümüş tarafından kaleme alınan “KORONAVİRÜSÜNÜN ETKİLERİYLE ALAKAKLI BİLMENİZ GEREKEN ÖNEMLİ HUSUSLAR” başlıklı yukarıdaki makale gazetemiz Doğuş’ta, -sehven- Şerife Akdemir-Süzen adıyla yayımlanmıştır. Yapılan bu hatadan dolayı Mine Hanım ve siz okurlarımzıdan özür diliyor, düzeltiyoruz…)