Büyük Hollandaca-Türkçe Sözlüğün yazarı Leksikograf Mehmet Kiriş, önceki gün Hollanda’da görev yapan basın mensuplarıyla bir araya gelerek, çalışmaları hakkında bilgiler verdi.

Mehmet Kiriş: “70.000 giriş sözcüğü, yüzlerce deyim, atasözü ve örnek cümleyi içeren sözlük, alanında bir ilk”

 Sözlük yazarı Mehmet Kiriş, Rotterdam-Zuid  ‘t Klooster Semt Merkezi’nde düzenlediği basın toplantısında, 70.000 giriş sözcüğü, yüzlerce deyim, atasözü ve örnek cümleyi içeren sözlüğün, 2006 yılında yayınlanan (50.000 kelimelik) Standart Hollandaca-Türkçe sözlüğün 2022 sonlarına kadar güncellenerek internet ortamında ‘Online’ kullanıma açıldığını söyledi.
1988 yılında başlayıp 630 sayfa olarak yayınladığı ilk sözlük hazırlama serüveni ile ilgili ayrıntılı bilgi veren Kiriş, kendisinden sonra ayrı olarak çıkartılan iki farklı sözlük çalışmalarında Alevi inancına yönelik: ‘‘Mum Söndürüyorlar’’, Türk Halk Ozanı Köroğlu’na: ‘‘Eşkıya’’ gibi daha birçok hayati hatalarla dolu ifadelerin yer aldığı bu sözlüklere karşı Hollanda basının, Türk STK’ların ve Leiden Üniversitesi’nin tepkisi sonucu piyasada tutunamadıklarını anlattı.
Kiriş, Volkskrant’ta çıkan bir haberin küpürünü göstererek 1993 yılında Hollanda ve Belçika hükûmetinin Hollandaca-Arapça-Macarca ve Türkçe sözlük çıkartılması için 4,5 milyon bütçe ayırdığını ancak Hollandaca-Türkçe sözlük yapmada başarılı olunamadığını sözlerine ekledi.
Kiriş, kendisinin ise kısıtlı imkânlarla çalışmalarını sürdürdüğünü ve Büyük Hollandaca-Türkçe Sözlüğün 2006 yılından bu yana yüzlerce hukuk, tıp, teknik, bilişim bilim, ekonomi, sosyoloji, dilbilim, psikoloji vb. gibi onlarca bilim dalında ve genel sözcüklerle genişletildiğini anımsatarak, Korona ile ilgili 762 yeni sözcük, 2500’den fazla Tıp terimi, 600 civarında Hukuk terimi, 5.000 civarında daha önce yayınlanan Ekonomi ve Hukuk terimleri sözlüğünde yer alan kelime ekleme, 4.500 deyim ve atasözü/daha önce yayınlanmış atasözleri ve deyimler sözlüğüne ekleme, 9.500 genel kelime olmak üzere toplamda 24.896 kelime eklenerek güncellendiğini söyledi.
Genel olarak yüzde 55 oranında Büyük Hollandaca-Türkçe Sözlüğün genişletildiğini ifade eden Kiriş, “bu sözlükte bitkilerin ve hayvanların isimlerinin Latinceleri de verilmiştir” dedi.
Kiriş, korona döneminden kalma birkaç kelimeyi örnek olarak sıraladı: coronacrisis, coronahamsteren, corona-aso, coronaspuge, coronazi, elleboogniezen, fysiekeafstand, groepsquarantain, handenschudverbod …. vb.
‘Online’ kullanıma sunulan Hollandaca-Türkçe & Türkçe-Hollandaca Sözlükler ve Ders materyallerinden örnekleri sıralamaya devam eden Kiriş, arama çubuğuna yazılan bir kelimenin Hollanda ve Türk bayraklarıyla birlikte kaç anlamı olduğu ve bu kelime ile alfabetik sıralamaya göre kaç çeşit cümle kurulduğunu basın mensuplarına örnekleriyle birlikte açıklayıcı bir sunum yaptı.
Kiriş, ‘Online’ kullanıma sunulan Hollandaca-Türkçe & Türkçe-Hollandaca Sözlükler ve Ders materyallerinin dil öğrenmek isteyenler için önemine değinerek herkesin yıllık 12,99 Euro’dan başlayan fiyatlarla 1 yıllık, 3 yıllık veya 5 yıllık süreler için abone olabileceklerini veya mevcut sözlükleri kitap olarak satın alabileceklerini kaydetti.
Kiriş, Büyük Hollandaca-Türkçe Sözlüğün kitap olarak da yayınlanabilmesi için sponsor arayışında olduklarını da ekledi.
Kiriş, ‘Online’ kullanım için abone olmak veya sözlük satın almak isteyenlerin aşağıda belirtilen adresten kendilerine ulaşabileceklerini ve üyeliklerini düzenleyebileceklerini söyledi.
Etnicom Yayınevi
Phone: 024 350 1130
Haber: Fuat Aslan 
Fotoğraflar: Bekir Akdeniz 

Yazar Hakkında…

Mehmet Kiriş 1979 yılında Hacettepe Üniversitesi İngiliz Dilbilimi bölümünü bitirdi.
Mezuniyet sonrası, ücretli olarak Gazi Üniversitsine bağlı, Kdz. Ereğli Yabancı Diller Yüksek Okulunda okutman olarak İngilizce-Türkçe, Türkçe-İngilizce çeviri ve İngilizce dilbilgisi dersleri verdi. Aynı dönemde Ereğli’de ortaokul, lise ve kolejde ücretli İngilizce öğretmeni olarak görev aldı.

1989 yılında ilk geniş çaplı Hollandaca-Türkçe Sözlüğünü hazırladı (630 sayfa). Bu sözlük Hollanda’da ve Belçika’da hem kullanıcılar hem de uzmanlar tarafından büyük ilgi gördü.

Bazı değerlendirmeleri sitemizde bulabilirsiniz. Bu başarılı çalışmadan sonra, 1990 yılında ilk Türkçe-Hollandaca (760 sayfa) Sözlüğü hazırladı. Büyük talep üzerine bu çalışma genişletilmiş ve 1072 sayfa olarak yayınlanmıştır.

Kiriş’in kitapları Hollanda ve Türkçe dili arasında bir köprü vazifesi görmektedir.

Zamanla farklı hedef gruplara yönelik ve farklı alanlarda sözlükler ve ders materyalleri hazırladı. Bunlar arasında öğrenci ve kursiyerler için Hollandaca-Türkçe ve Türkçe –Hollandaca Temel Sözlük, Turistler için Mini sözlük ve Tatil sözlüğü, tercümanlar ve çevirmenler için ise Ekonomi ve Hukuk Terimleri Sözlüğü, Dilöğrenim Sözlüğü ve Büyük Türkçe-Hollandaca gibi sözlükler hazırladı.

1997 tarihinde talep üzerine Hollandaca Dilbilgisi kitabını yayınladı.

2006 yılında yazar, 55.000 kelimelik Standart Hollandaca-Türkçe Sözlüğünü yayınladı (1216 sayfa). 2006 yılından günümüze kadar (2023) geliştirilen Büyük Hollandaca-Türkçe (70.000 giriş kelimesi) en son dijital dünyadaki gelişmelere de cevap vermektedir.

Yazar, 2007’de görsel ve işitsel yöntemleTürkçe konuşanlar için kurs kitabı yayınlamıştır. Mp3 ve program olarak söyleyiş, diyalog ve araştırmaları içermektedir.

Kiriş’in bilgi bankası günden güne büyümektedir. Her yeni çalışma Hollandaca ve Türkçe konuşanlarla gerçekleşmektedir.

Kiriş’in Büyük Türkçe-Hollandaca Sözlüğü Hollanda Dil Kurumu ve Hollanda Milli Eğitim, Kültür ve Bilim Bakanlığı’nın, Türkçe Hollandaca Dilöğrenim Sözlüğü ise Prens Bernhard Kültür Vakfı’nın mali katkılarıyla yayımlanmıştır.

Bugüne kadar (2023) sözlükbilimci Kiriş’in sözlükleri Hollanda ve Belçika’da 400.000 (dörtyüzbin)’den fazla kullanıcıya ulaşmıştır. Yaklaşık 33 yıldır yeni gelenlerden, öğrencisinden, çevirmenine kadar ayrıca Hollandaca ve Türkçe öğrenmek isteyen herkese bu eserler katkıda bulunmaktadır.


Over de auteur

Mehmet Kiris studeerde in 1979 af in de Engelse taalkunde aan de Hacettepe Universiteit
in Ankara. Hierna heeft hij verscheidene jaren lesgegeven aan de Lerarenopleiding in Karadeniz Ereğli, gelieerd aan de Gazi Universiteit, in de vakken Engelse vertaling en grammatica. In diezelfde periode gaf hij ook les op diverse middelbare scholen.

In 1989 verscheen Kiris’ eerste woordenboek, Nederlands- Turks (630 pagina’s). Gezien de enorme aantallen Turkse migranten werd dit werk door deskundigen en gebruikers met open armen ontvangen.
Enkele reacties kunt u lezen bij de recensies op onze website. Als gevolg op deze succesvolle uitgave verscheen in 1990 zijn eerste 760 pagina’s tellende Turks- Nederlands woordenboek. Wegens de grote vraag naar zijn woordenboeken kon de auteur in 1993 een uitgebreidere versie op de markt brengen van 1072 pagina’s.
De boeken van Kiris slaan, tot op de dag vandaag, een brug tussen de Nederlandse en de Turkse taal.
In de loop der jaren heeft hij diverse woordenboeken en lesmaterialen geschreven voor speciale doelgroepen. Zo zijn het Turks-Nederlands en Nederlands- Turks basiswoordenboek voor studenten en cursisten, het Miniwoordenboek en het Vakantiewoordenboek voor toeristen en het Uitdrukkingen- en Spreekwoordenboek, evenals Economisch-Juridische woordenboeken, Het Groot Leerwoordenboek en het Groot Turks-Nederlands voor o.a. vertalers en tolken verschenen.

Ook ontwikkelde hij in 1997 op veler verzoek een zelfstudieboek over de Nederlandse grammatica voor Turkssprekenden.
Sinds 2006 ligt het Standaard Nederlands -Turks woordenboek in de boekhandels (1216 pagina’s). Het resultaat van jarenlang werk ‘’het Groot Nederlands Turks woordenboek’’ (70.000 trefwoorden) voorziet in de behoefte aan een uitgebreid woordenboek, aangepast aan recente ontwikkelingen in de digitale wereld.

In 2007 bracht Kiris bovendien een compleet cursusboek Nederlands voor Turkstaligen uit, ondersteund door audiovisueel materiaal (o.a. uitspraak, dialogen en oefeningen op mp3).

De databank van Kiris blijft voortdurend in omvang toenemen. Elk nieuw werk komt tot stand in samenspraak met een redactie bestaande uit Nederlands- en Turkstaligen.’

Het Groot Leerwoordenboek en het Groot Turks-Nederlands van Kiris zijn in 2010 mede tot stand gekomen respectievelijk dankzij een bijdrage van Prins Bernhard Cultuurfonds en de Nederlandse Taalunie en het Ministerie van Onderwijs en Cultuur en Wetenschappen.

Tot op heden hebben de woordenboeken van lexicograaf Kiriş meer dan 40.000 (vierhonderdduizend) gebruikers bereikt in Nederland en België. Deze werken hebben zo’n 33 jaar bijdragen aan nieuwkomers, studenten, vertalers en iedereen die Nederlands en Turks wil leren.