Muhabirimiz Sevgili Sedat TAPAN’ın Güneydoğu Anadolu gezisinin son durağı olan Mardin’deyiz.

Bir haftalık gezimize Kahramanmaraş ile başladık, sırasıyla Şanlıurfa, Gaziantep,  Diyarbakır, Hatay ve Mardin’in gezilecek, görülecek güzellik ve özelliklerini sizler için derledi, yazdı ve paylaştı.

Sedat kardeşimize emeğinden dolayı teşekkür ediyoruz. Ellerine sağlık.

Yine bambaşka bir güzellik ile sizleri baş başa bırakıyoruz. İyi okumalar.

Tepkilerinizi bekliyoruz.

Şehir hakkında:

Türkiye’nin en kalabalık 26. şehri Mardin, Suriye ile sınır komşusu olup on ilçesi bulunmaktadır. Yaklaşık 790 bin nüfusuyla Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yer alan Mardin ili, gerçek bir Açık Hava Müzesi’dir. Çevresini; DiyarbakırUrfa, Batman,  Siirt ve Şırnak ile komşu olan Fırat ve Dicle Nehirleri sarmış olup Mezaoptamya Bölgesi’nin  önemli bir stratejik konumudur. Farklı inanç gruplarının hoşgörü ve medeniyet içinde yaşadıkları büyülü atmosfer Mardin; M.Ö 4500 yıllarına dayanan köklü tarihi ile yıllar içerisinde pek çok medeniyete ev sahipliği yapmıştır.

Sokaklar da gezerken her biri farklı medeniyete ait olan yapılara rastlayacaksınız. Camileri, kiliseleri, kaleleri ve muazzam görüntüdeki evleriyle, hayatta bir kere olsun gitmeniz gereken yerlerin başında geliyor. Sizler için hazırlamış olduğum Mardin gezilecek yerler listesi için okumaya devam edin…

Kaç günde gezilir?

Mardin geziniz için minimum 3-4 gününüzü ayırmanız gerekiyor.

Ziyaret Edilecek En İyi Zaman:

Karasal iklime sahip olan Mardin’de kışları soğuk geçerken yazları çöl iklimi görülmektedir. Yaz sıcaklarına denk gelmemek için nisan, mayıs ve eylül, ekim aylarında ziyaret edebilirsiniz.

Havalimanı/Merkez Ulaşım:

Mardin Havalimanı’ndan şehir merkezine ulaşım alternatiflerinizi detaylı şekilde öğrenmek adına Ulaşım Rehberi yazımıza göz atabilirsiniz.

Müze Kartlar:

Türkiye’nin çoğu ilinde geçerli olan ücretsiz giriş yapabilmenizi sağlayan Müzekart ile Mardin’de yer alan müzeleri ve turistik yerleri ziyaret edebilirsiniz.

Ne Yenir?

Medeniyetler şehrinin; Kiliçe, İncasiye, Firkiye, Kaburga Dolması, Accin, Kibe gibi çok geniş yelpazeye sahip yemek çeşitleri yer alıyor. Daha fazlası için buyurun Mardin’in yöresel yemekler yazımıza.

  • Kişi başı ortalama yemek fiyatı: 35-40 TL
  • Kişi başı ortama kahve fiyatı: 7-14 TL

En Popüler Yerler

-Sembolik Yerler / Yapılar

1- Mardin Kalesi

Burası Neresi?

Diğer bilinen ismiyle Kartal Yuvası olan Mardin Kalesi, şehrin çok büyük bir kısmının sırtını dayadığı bir yerdir. Kale; Subari, Sümer, Babil, Mitaniler, Asur, Hamdaniler, Selçuklular, Artuklu, Karakoyunlu, Pers, Roma, Bizans, Emevi, Abbasi, Akkoyunlu, Safaviler, Osmanlılar dönemlerinin zafer kazanıp zaferler kaybettiği önemli bir kaledir.

M.S. 330 yılında ateşe ibadet edip güneşe tapan Şad Buhari adındaki bir kral buraya gelerek Mardin Kalesi’nde kalmıştır. Hastalıklarla boğuşan kral burada kaldığı süreç içerisinde iyileşme gösterince, buraya bir kasır yaptırarak yıl boyunca burada yaşamıştır. Sonrasıda memleketi Pers ve Babil’den pek çok asker ve sivil getirterek Mardin’e yerleştirmiştir. Halkın gelmesiyle birlikte M.S. 442 yılına dek çok fazla ilerlemelerin kaydedildiği görülmüştür. Bu yıldan itibaren sonra veba salgını olmasıyla birlikte hiç kimse sağ kalmamıştır, böylelikle kale boş kalmıştır.

M.S. 975-976’da Hamdaniler’den Hamdan Bin El Hasan Nasır El Devle Bin Abdullah Bin Ham kaleye eklemeler yaparak daha korunaklı bir hale getirmiştir. Ovadan bin metre yükseklikte yer alıyor olup, bir bölümü de sarp kayaların üzerindedir. Eğimin fazla olduğu yerlerde insanların rahatlıkla inip çıkma ihtimaline karşı surlar inşa edilmiştir. Güney kısmında bir gözetleme kulesi halen ayaktadır.

Evliya Çelebi’nin anlatmasında kale ambarlarının fazlaca erzak ve cephane ile dolu olduğundan bahsetmiştir. 19. yüzyılın yarısına kadar var olan surların günümüzde yalnızca bazı noktalarında temellerine rastlanmaktadır. Tarihte pek çok kez kuşatılan Mardin Kalesi, komutan Timur’u dahi delirten bir direnişi göstermiştir.

Sağlamlığını koruduğu zamanlarda altı tane kapısı bulunuyor olup bunlar; batıda Diyarbakır Kapı, doğuda Savur Kapısı, Kuzeyde Bab-ı Şavt, güneybatıda Bab-ı Zeytun, güneyde Bab-ı Cedid (Yeni kapı), kuzeybatısında ise Bab-ı Hamara’dır. Bu kapıların sağlam yapıda olmasını yüz yıllar boyu her kuşatmada alınamaması ile ispatlanmıştır. Pek çok şaire ilham olan Mardin Kalesi, şehrin en güzel manzarasına sahiptir. Bir rehber eşliğinde gezinizi yapmanızı tavsiye ederim.

  • Konum: Şar, Çağatay Cd. No:25, 47100 Mardin Merkez/Mardin
  • Giriş Ücreti: Ücretsiz
  • Yol tarifi al >
  • Midyat Saat Kulesi

  • Burası Neresi?

  • Midyat’ta meydan, kavşak, cadde ve sokaklar oluşturma çalışmaları kapsamında Mutlu ve Ekin Mahalleleri meydanına Mardin Midyat taşından saat kulesi inşa edilmiştir. Saat kulesinin uzunluğu 8 metreyken genişliği ise 9 metrekaredir. Antik görüntü oluşturan Midyatı’ın ünlü taşıyla yapılan bir süs havuzu ve ışıklandırmalar ile ihtişamlı görünüme kavuşan kule Midyat ilçesine ayrı bir hava katmıştır. Şehrin simgesi haline gelen kule 2015 yılında meydana gelen terör olaylarında zarar görmüş olup bir sonraki sene onarım çalışmaları yaparak restore edilmiştir. Gelen tüm ziyaretçilerin önünde mutlaka hatıra fotoğrafı çektirdikleri bir yerdir.

Saat kulesini ziyaret ettikten sonra etrafındaki Midyat dükkanlarını gezebilirsiniz. İçerisinde her türlü ihtiyacınıza uygun tüm her şeyi bulabileceğiniz dükkanlarda, şarap ve baharat çok daha fazla dikkat çekmektedir. Meşhur şarapların tadına bakmak isterseniz Süryanilerin bizzat kendi elleriyle yaptıkları Sür alabilirsiniz. yani Şarabı tadımını yapabilirsiniz. Dilerseniz kendiniz ve sevdiğiniz insanlara bir şişe satın alabilirsiniz.

  • Konum: Akçakaya, 47500 Midyat/Mardin
  • Yol tarifi al >
  • MARDİN’İN TARİHÎ DAR SOKAKLARI
Burası Neresi?
Mardin’in tarihi evleriyle meydana gelen arnavut kaldırımlı dar sokaklarını şehrin her yerinden görebiliyorsunuz. 1. Cadde olarak bilinen cadde de hepsini görme şansına sahipsiniz. Bu caddedeki tüm evler yenilenmiştir. Farklı tek bir renk bulunmuyor olup, oluşturdukları renk uyumu ile gözde yalın bir görüntü bırakıyor. Caddeye çıkan herhangi bir sokağa çevirin rotanızı ve gizemli sokakları keşfetmenin tadını çıkartın. Neredeyse iki kişinin yan yana yürüyemeyeceğiniz sokaklarda yürürken tarihi atmosferle etkileneceksiniz.

Mardin Evleri

Burası Neresi?

Bölgeye ait sarı kalker taşlarından yapılan şehirde Orta Çağ görüntüsüne bürünen Tarihi Mardin Evleri, adeta bir sanat eseridir. Yapımda kullanılan bu taşların özelliği, dışarının sıcaklığı, evin içerisine yansıtmayışıdır. Mazı Dağı’nın eteklerinde konumlandırılmış bu açık hava müzesini andıran evlerin oluşturduğu görüntü büyüleyici dersem yeri. Evlerin arasında yürürken bir labirentin içine girmiş hissine kapılacaksınız. Uzaktan birbiri üzerine sıralanmış şekilde görünen evler, gerek doğal konumu olsun gerekse yer yer ağaçlar ile iç içe geçmiş doğal bir görüntü yaratmaktadır. Kültürel ev motiflerinin ve kalker taşlarının bir araya gelerek tarihin aynasını yansıtıyor adeta.

Neden Gitmeliyim? 

Tarihi bir tablo gibi görünen bu evler, Mardin’in sosyolojik ve iklim yapısına uygun olarak yapılmış toprak rengindeki büyüleyici evler bölgenin en değerli yeridir. Mardin Kalesi’nin altında kalan bu yere uzaktan baktığınızda tepeden bir basamak gibi aşağı doğru indiğini gördüğünüz muazzamlığa tanık olacaksınız. Evler genel olarak iki katlı ve kalabalık ailelerin yaşadığı bilinmektedir. Bunaltıcı sıcak yaz günlerinde terasa çıkarak burada uyuyorlar. Bu durum şehrin en güzel kültürel yaşantısını yansıtıyor. Evlerin kimisi butik otel ve müze olarak kullanılırken kimiside halen şahsi konut olarak kullanılmaktadır. Mardin’i gerçek anlamda yaşamak istiyorsanız burayı ziyaret ederek başlamanız gerekiyor.

  • Konum: Savurkapı, Cumhuriyet Cd. No:25, 47100 Artuklu/Mardin
  • Yol tarifi al >
  • Hacı Şehmus Mete Konağı

Burası Neresi?
Mardin Midyat’ta bulunan Hacı Şehmus Mete Konağı, klasik bir Midyat konağıdır. İçerisinde; ünlülerin bulunduğu el dokuması halılardan, pek çok yöresel eşya ve görsel unsur yer alıyor. Konağı özel kılan yerlerden biri de alt katındaki yeraltı mağarasıdır. Düzenleme işlemleri  olan mağaranın aslı bozulmadan özenle hazırlanmıştır. Etrafın ışıklandırılması son derece estetik bir görünüm kazandırmış.

Kayseriye Çarşısı

Burası Neresi?

Ulu Cami’nin bulunduğu ikinci cadde üzerindeki alışveriş noktası Mardin’de gitmeniz gereken yerlerin başında yer alıyor. Mardin’in mistik atmosferini içinde barındıran çarşının yapılış tarihi tam olarak bilinmese de, Artuklu Dönemi’nde 1487 – 1502 inşa edildiği sanılmaktadır. Dikdörtgen yapıdaki bina yapısının doğu, kuzey ve güney yönlerinde birer kapı bulunuyor. İç ve dış olarak iki bölümden oluşan bedestende; gümüşçülerden hediyelik eşyalara kadar çok fazla dükkan bulunuyor.

Neden Gitmeliyim?

Kayseriye hakkında yazılan bazı kaynaklardan Kasım Padişah Medresesi Vakfına bağlı olduğundan bahsedilmiştir ancak net bir bilgi değildir. O dönemlerde çok fazla yoğun olarak gidilen bir yermiş ki  her bir dükkanın kirası için bir altın verilirmiş. Böyle yerlerin her ne kadar pahalı olduğu düşünülse de Kayseriye için bu geçerli değildir. Rahatlıkla alışveriş yapabilirsiniz. Eski sağlam halini günümüze kadar koruyamamış olasa da hala aktif olarak kullanılıyor. Kayseriye Çarşısı, Mardin’in popüler alışveriş noktaları arasında yer almaktadır.

  • Konum: Teker, 47100 Mardin Merkez/Mardin
  • Giriş Saatleri: 09:00- 23:00
  • Yol tarifi al >

Midyat

Burası Neresi?
Mardin denildi mi akılara ilk gelen yerlerden biridir Midyat şüphesiz. Gezilecek yerlere başlarken ilk rotanız burası olmalı kesinlikle. Kendi has demografik yapısı ve mimari yapılarıyla dikkatleri her daim üzerine çekmeyi başarıyor. Yukarıda da bahsetmiş olduğum Turabdin Platosu üzerinde bulunan Midyat, Mardin’in en büyük ilçelerinden bir tanesidir.

Mardin’in doğu kısmında Hasankeyf’in ise güney kısmında yer alıyor. Mardin merkez ilçeye olan mesafesi yaklaşık olarak 65 kilometredir. Eğer aracınız yoksa şehirlerarası otobüs terminalinden kalkan Midyat minibüslerini kullanarak buraya ulaşabilirsiniz. Önceleri Estel ve Midyat olmak üzere iki farklı ilçeden oluşan kent, zamanla birleşmiş ve oluşan bu bütün bölgeye de Midyat adı verilmiştir.

Midyat’ı Midyat yapan en birincil özelliği adeta bir kültür şenliği olmasıdır. Hristiyanı, Müslümanı hepsi içe içe barış ve huzur içerisinde yaşıyor olup, Arap, Kürt ve Türk kökenleri birlik şekilde hayatlarını devam ettirmektedirler. Öyle ki tüm diller; Süryanice, Arapça, Kürtçe ve Türkçe hepsinin bir arada kullanıldığı bir yerdir burası. Estel bölgesinde Arap kökenli vatandaşların yoğunluktayken, Midyat ise Süryani ve Kürt kökenli vatandaşların çoğunluk olarak yaşadığı yerlerdir. Yerli Türk vatandaşlarımız ise kent içerisinde dağınık bir halde yaşamaktadırlar.

Tüm evlerin yapımında sarı kalker taşlar kullanılmış olup, Midyat merkezde bulunan ihtişamlı saat kulesi de şehre geldiğinizde hatıra fotoğrafı çekileceğiniz bir nokta haline gelmiştir. Saat kulesinin çevresinde konuşlanan dükkanları ziyaret ederek burada satılan telkari sanatının en güzel işlenmiş altın ve gümüş ürünlerini inceleyip satın alabilirsiniz. 2000’li yıllarda popülerliğine popülerlik katan doğu dizilerinin hemen hemen hepsi Midyat’ta çekilmiştir. Dışarıya açılan Televizyon dizileri yerli turistlerin yanı sıra yabancı turistleri de kendine çekmeyi başarıyor.

Neden Gitmeliyim? Midyat’taki en eski Süryani Ortodoks manastırı olan Midyat Mor Gabriel Manastırı, burada ziyaret edebileceğiniz en önemli tarihi yapıdır diyebilirim.Mor Gabriel Manastırı, M.S. 397’de Mor Samuel ve onun öğrencisi olan Simon tarafından inşa edilmiştir. Bir diğer tarihi yapı ise Anıtlı Köyü’nde bulunan Meryem Ana Kilisesi, mimari özellikleri ile göz dolduruyor ve adeta kendine hayran bırakıyor diyebilirim.

Buraya geldiğiniz takdirde Belediye Kültür Evi’ni muhakkak ki ziyaret edin. Oldukça makul bir ücret ödeyerek, yaşlı bir Süryani vatandaşın ölmeden önce devlete bağışladığı bu yapıya giriş yapabilirsiniz. Onarım çalışmalarının ardından Kültür Evi hâline getirilmiş olup, hediyelik eya dükkânlarından kendinize mutlaka hatıralıklar almalısınız. Küçük birde kafesi bulunuyor. Günün yorgunluğunu burada oturup bir şeyler yudumlayarak atabilir terasına çıkarak ayaklarınızın altına serilen manzaranın tadını çıkarabilirsiniz. Ayrıca fotoğraf çekmek için oldukça ideal bir nokta.

Estel’e baktığımızda Estel Han Halk Evi’ne mutlaka gidin. İçerisinde; bölgede yaşayan yerel halkın yaşam tarzlarını yansıtan sergileri ve labirent şeklindeki mağaraları görme şansını yakalayabilirsiniz. Yüzuıllar boyu bu topraklarda hüküm sürmüş devletlerin; Sümer, Akad, Mittani, Hitit, Asur, İskit, Babil, Pers, Roma, Bizans, Arap, Selçuklu, Artuklu ve Osmanlı’ya ait pek çok eseri Midyat Kent Müzesi’nde bulacaksınız. Eğer tarihi keşfetmeyi seviyorsanız buraları es geçmeyin derim! Ve geldik meşhur lezzet Süryani Şarabı’na. Eğer tatmak isterseniz, Süryani Şarap Evi’nin yolunu tutun. Almadan önce tadım yaparak damak zevkinize uygun olanı seçebilir hem kendiniz hemde sevdiğiniz insanlara birer şişe satın alabilirsiniz

Ulu Camii

Çarşı içerisindeki Ulu Camii, çeşitli yerlerine yerleştirilmiş 16 kitabeye sahip olmasına rağmen kim tarafından ne zaman yaptırıldığı ve mimarının kim olduğu bilinmiyor.

Mardin’in en eski camisi olarak anılan dini yapı, 2 minareli olarak inşa edilmiş; ancak günümüze bunlardan sadece 1 tanesi sağlam olarak ulaşabilmiş.

Akkoyunlu, Memlük ve Osmanlı dönemlerinde revizyon geçirmiş olan yapı, günümüzdeki görünümüne ise 1967’de kavuşmuş. 4 büyük mezhebe hitap eden caminin minaresinde cennetle müjdelenmiş 10 sahabenin isimleri yazılı.

Sedat TAPAN
Muhabir/Journalist